Kişisel İnternet Sitesi
2020 tüm dünya için aykırı bir yıl oldu… Pandemi, birinci dalga, ikinci dalga, sokağa çıkma yasakları, evden çalışma derken, nasıl geçtiğini anlayamadığımız ancak kolay kolay da unutamayacağımız günleri yaşadık.
Pandemi döneminin belki de tek olumlu tarafı; bu süreçte ben de çoğu insan gibi daha fazla kitap okuma fırsatı buldum. Yeni yılı karşılamaya hazırlandığımız bu günlerde, 2020 yılında okuduğum kitaplar arasından en beğendiğim 20 tanesini sizlerle paylaşmak istedim. Keyifli okumalar!
II. Dünya Savaşı sırasında milyonlarca Yahudi’yi katleden Nazi askerleri birer cani miydi yoksa sadece emirleri mi yerine getiren sıradan insanlar mı? Tarihten öğrendiğimiz kadarıyla toplumun Din, Devlet, Ordu gibi bir otoriteye itaat etmesi çoğu zaman asgari bir düzen sağlasa da bazen de büyük insanlık dramlarının yaşanmasına neden olabiliyor. Peki insanın iradesi nerede başlar nerede biter? İtaatin sınırlarını kim belirliyor? Otorite altında işlenen suçlardan kim sorumludur?
Tüm bunlar üzerinde saatlerce konuşulabilecek sorular ancak itaat konusunda hepimizin mutabık olduğu gerçek varsa o da şu ki; bir otoriteye itaat etmek veya bir otoritenin buyruğu ile hareket etmek, ilgili eyleme dair sorumluluk duygumuzu azaltıyor. Peki, otoriteye itaat etmek normalde yapmak istemeyeceğimiz davranışlarda bulunmamıza neden olabilir mi? Nazi askerlerini kana susamış canavarlar olarak kabul etmek hepimizi rahatlatacak olsa da, işledikleri toplu katliamın arkasında hangi itaat mekanizmasının yattığını anlamak biraz düşündürücü olabilir.
Zeki ama çalışmıyor! Zekaya gereğinden fazla anlam yükleyen bir toplumda başarısızlıkları örtmek için kullandığımız bir avuntu cümlesi. Peki doğuştan gelen zekamız başarımızı ne kadar etkiliyor? Esasen hepimiz ortalama zekalara sahip insanlarız, başarı ya da başarısızlıklarımızı belirleyen ise düşünce tarzımız. Akıllı görünmek için mi yoksa öğrenmek için mi okuyorsunuz? Zorluklar karşısında çabucak pes mi ediyorsunuz yoksa mücadele mi ediyorsunuz? Başkalarının başarısından rahatsız mı oluyorsunuz yoksa ilham mı alıyorsunuz?
Psikolog Dr. Carol S. Dweck, uzun yıllar süren araştırmalarına dayanarak insanların sahip oldukları zihniyetin, hayatlarındaki başarılarının önemli bir belirleyicisi olduğunu savunuyor. Yazara göre sabit fikirli insanlar hayatta daha az ilerleme kaydederken, gelişim zihniyetinde olanlar çok daha büyük ilerleme kaydedebiliyorlar. Aklını En Doğru Şekilde Kullan, zihniyetimizi değiştirerek işte, okulda ya da sosyal hayatta nasıl daha başarılı olabileceğimize dair önemli tavsiyelerde bulunuyor.
Beynimizin ne denli muazzam bir organ olduğuna dair çok şey duymuşsunuzdur. Yüzbinlerce hücrenin son derece karmaşık şekilde bir araya gelerek bize düşünme, hatırlama, algılama ve daha bir çok yetenek kazandırdığını da. Büyük ihtimalle daha az duyduğunuz şey ise beynimizin bizi nasıl yanlış yönlendirdiğidir.
Gerçekten de beynimiz başarabildiği onlarca karmaşık görevin yanında, çok basit hatalar yapabilen ve kimi zaman bizi hatalı yönlendiren bir organ. Önyargılarımız, yanlış hatırladığımız olaylar, takıntı derecesindeki alışkanlıklarımız ve çok daha fazlası beynimizin bu hatalarına örnek gösterilebilir. Psikoloji alanında doktora sahibi Cordelina Fine, Başına Buyruk Beyin isimli kitabında, beynimizin yaptığı bu hataları sebepleriyle birlikte açıklıyor ve ekliyor, beyninize çok da güvenmeyin! Kitapta Kibirli Beyin, Duygusal Beyin, Ahlaksız Beyin, Aldatıcı Beyin, Dik Kafalı Beyin, Ketum Beyin, Zayıf İradeli Beyin, Tutucu Beyin ve Savunmasız Beyin olmak üzere 9 başlık bulunuyor. Okurken çok keyif alacağınız, kendinizi ve çevrenizi çok daha iyi anlamanızı sağlayacak bir kitap.
Hepimizin hayat boyu unutamadığı anlar olmuştur. Belki bir başarı, belki bir deneyim ya da bir sohbet. Peki tüm bu unutulmaz anların ortak noktaları olabilir mi? Ve dahası bu ortak noktalardan yola çıkılarak unutulmaz anlar tasarlanabilir mi?
Daha önce Switch / Değiştir isimli kitaplarını incelediğimiz iki kardeş Chip Heath ve Dan Heath, yine oldukça özgün bir konuda başarılı bir kitaba imza atmışlar. Bu sefer hepimizi etkileyen o büyüleyici deneyimlerin nasıl gerçekleştiğini araştırıyorlar.
Davranışsal ekonomi kitapları son zamanların en çok ilgili duyulan kitapları arasında yer alıyor. Klasik ekonomi teorilerinin aksine davranışsal ekonomi, bireylerin her zaman rasyonel olmadıklarını, hatalı kararlar verebildiklerini, dolayısıyla ekonomi teorilerinin de buna göre oluşturulması gerektiğini savunuyor. Bu alandaki çalışmalar genellikle psikoloji temelli deneylerle destekleniyor. Böylece yapılan çalışmalarda çok daha hayatın içinden örnekler bulmak mümkün.
© 2023 Dr. Hasan Meral
Theme by Anders Noren — Up ↑
