Kişisel İnternet Sitesi
Maaşınız arttığı halde neden para biriktiremiyorsunuz? Otomotiv firmaları bizi nasıl kandırıyor? 20 TL’nin en değerli olduğu an hangisidir?
Paranın değerini çoğu zaman içinde bulunduğumuz şartlara göre belirliyoruz. 50 TL’lik bir alışverişte 20 TL (%40) indirim bize önemli bir kazanç gibi görünürken, 500 TL’lik alışveriş içinde 20 TL’nin (%4) ihmal edilebileceğini düşünürüz. Oysa her iki senaryoda da kazancımız 20 TL’dir.
Digitürk aboneliğinizi neden iptal edemiyorsunuz? Boş yere ödediğiniz kredi kartı aidatlarının sorumlusu kim? Yatırım tercihinizi en son ne zaman değiştirdiniz?
Söz konusu insan davranışları olduğunda bir eylemin iki temel belirleyicisi vardır; motivasyonlar ve engeller. Fizikteki eylemsizlik yasaları insanlar için de geçerli, Motivasyon > Engel ise harekete geçeriz, değilse olduğumuz yerde kalırız.
Netflix’te film seçmek neden bu kadar zor? Tinder’da hayatınızın aşkını bulabilir misiniz? Diş macunu seçmenin en kolay yolu hangisidir?
21. yüzyılın insana dair en büyük yanılgılarından biri daha fazla seçeneğin daha fazla mutluluk getireceği düşüncesi. Esasen çok fazla seçeneğe sahip olmak, çoğu zaman yanlış karar verme korkusuna neden olur.
Son günlerde biraz kilo aldım, Pazartesi diyete başlasam iyi olacak. Madem diyete başlıyorum, hafta sonu ufak bir kaçamaktan zarar gelmez.
Arabamı yeni bir model ile değiştirmeyi düşünüyorum ama fazla birikimim yok. Neyse ki 48 ay vadeli bir araç kredisi kullanıp dilediğim aracı satın alabilirim.
İçgüdülerimiz tarafından hataya sürüklendiğimiz tipik davranış örnekleri. Biz insanlar bugünkü arzularımızı karşılamak adına geleceğimizi borçlanma eğilimindeyiz.
İşyerinizde hak ettiğiniz ücreti alıyor musunuz? 36’lı tuvalet kâğıdı için 44 TL avantajlı bir fiyat mı? Sadece 2 TL farkla büyük boy seçim ister misiniz? Tüm bu sorulara yanıt verebilmek için öncelikle bir referans noktasına ihtiyacımız var.
Kaybetmekten neden bu kadar çok nefret ettiğimizi geçen hafta anlatmıştım ancak öyle bir durum var ki kaybetme korkusunu unutup çok daha fazla risk alıyoruz. Ne demek istediğimi bir soruyla açıklayayım:
İnsanların karar verme mekanizmalarını inceleyen davranışsal ekonomiye olan ilgiyi artırmak amacıyla bir seri başlatmak istiyorum. Bundan sonra her Salı günü, bir davranışsal ekonomi teorisini, bir dakikada okunacak şekilde paylaşacağım. Hazırsanız başlayalım!
Davranışsal ekonomi kitapları son zamanların en çok ilgili duyulan kitapları arasında yer alıyor. Klasik ekonomi teorilerinin aksine davranışsal ekonomi, bireylerin her zaman rasyonel olmadıklarını, hatalı kararlar verebildiklerini, dolayısıyla ekonomi teorilerinin de buna göre oluşturulması gerektiğini savunuyor. Bu alandaki çalışmalar genellikle psikoloji temelli deneylerle destekleniyor. Böylece yapılan çalışmalarda çok daha hayatın içinden örnekler bulmak mümkün.
Kitap incelemelerime son yıllarda en fazla etkilendiğim kitaplardan biriyle başlamak istiyorum. Hızlı ve Yavaş Düşünme, Nobel Ekonomi Ödüllü psikolog Daniel Kahneman tarafından yazılmış eşsiz bir eser. İnsanın karar verme mekanizmasına dair okuduğum en bilgilendirici kitap diyebilirim.
Kitap adından da anlaşılacağı üzere iki temel düşünme yöntemi üzerinde duruyor, Hızlı ve Yavaş Düşünme. Hızlı düşünme anlık olarak, iç görülerimizle verdiğimiz kararlarda kullandığımız sistem. Yavaş düşünme ise daha dikkate ve hesaplamaya dayalı, analitik işlemlerde kullandığımız düşünme sistemi.
© 2023 Dr. Hasan Meral
Theme by Anders Noren — Up ↑
