Kişisel İnternet Sitesi

Kategori: İstatistik

Süpertahmin

Tahmin yeteneğinize ne kadar güveniyorsunuz? Eğer bu konuda ortalamaya yakın bir kabiliyetiniz varsa son derece kötü bir tahmincisiniz diyebiliriz. Ne yazık ki insanlar geleceğe dair kötü tahminler yapma eğilimindedir, hatta çoğu zaman belirli bir alanda uzman olanlar bile rastgele seçimlerden daha başarılı tahminler yapamazlar. Elbette bu durumun bazı istisnaları var, bazı insanlar şaşırtıcı derecede isabetli tahminler yapabiliyor.

Süpertahmin kitabının yazarları Philip E. Tetlock ve Dan Gardner neden bazı insanların diğerlerinden daha isabetli tahminler yapabildiğini ve bunu nasıl başarabildiklerini incelemiş. Kitabın enteresan tarafı süper tahminlerde bulunan bu insanların beklenenin aksine istatistikçiler ya da doktoralı süper zekalar olmamaları. Bu süper tahminci insanlar geçmişlerinde benzer işler yapmamış, tesisatçı, dansçı, film yapımcısı gibi konuyla oldukça alakasız insanlardan oluşuyor. Bu durum da isabetli tahminlerde bulunmanın formalize edilebilecek ve geliştirilebilecek bir yetenek olduğu konusunda bize umut veriyor.

Continue reading

Bana Yalan Söylediler

Herkese yalan söyleyebilirsiniz ancak akıllı telefonunuza asla! Çevrenizin sizi nasıl tanıdığı, arkadaşlarınıza ne anlattığınız, anketleri ne şekilde yanıtladığınız bir tarafa dursun, her geçen gün sizi daha iyi tanıyan birisi var; büyük veri. İnternette bıraktığımız her iz bizim hakkımızda bir şey söylüyor ve daha da önemlisi asla yalan söylemiyor.

Veri bilimcisi Seth Stephens-Davidowitz bu durumu “Bugün artık insanların söyledikleriyle yetinmek zorunda değiliz.” diye açıklıyor. Davidowitz kitabında Donald Trump’ın ABD Başkanı olarak seçilmesinden, hangi oyuncuların NBA’e gideceğine kadar birçok konu hakkında, insanların yanıldığı ancak verilerin yanılmadığı örnekleri bizlerle paylaşıyor. Kitap ekonomiden siyasete, spordan cinselliğe kadar birçok başlıkta topluma dair şaşırtıcı istatistiklere yer veriyor. Bana Yalan Söylediler, değerli içgörülerin olduğu, okuması oldukça keyifli bir kitap.

Continue reading

Factfulness

Dünyanın son derece adaletsiz bir yer olduğuna hiç şüphe yok. Sınırlı bir azınlık refah içinde yaşarken, milyarlarca insan temiz suya erişim, modern sağlık hizmetleri, eğitim gibi en temel insan haklarından mahrum halde yaşıyor. Bu durum da dünyanın geleceği konusunda çoğumuzun pesimist olmasına neden oluyor.

Factfulness kitabının yazarı Hans Rosling, dünyadaki sosyoekonomik adaletsizlikleri kabul etmekle beraber, bu tespitlerin çoğu zaman kulaktan dolma ve abartılı olduğunu savunuyor. Rosling, bu savı desteklemek için dünyanın birçok ülkesindeki profesyonellerle dünyanın sosyo-ekonomik durumu üzerine anketler yapmış ve insanların mevcut koşulları olduğundan daha kötü görme eğiliminde olduklarını ortaya koymuş.

Continue reading

Bahse Var Mısın?

Kendimizi kimi zaman şanslı kimi zaman da şanssız hissetsek de yaşadıklarımız çoğu aslında olasılıklardan ibaret. Doğru kararlar her zaman iyi sonuçlar getirmediği gibi yanlış kararlar da her zaman kötü sonuçlanmıyor. Eski bir profesyonel poker oyuncusu olan Annie Duke kitabında hayatın bir satranç değil poker olduğunu savunuyor.

Bilişsel psikoloji alanında doktora yaparken eğitimine ara verip poker oynamaya başlayan ve 20 yılın sonunda Dünya Poker Şampiyonu olan Duke, profesyonel ve kişisel hayatımızda nasıl daha iyi kararlar verebiliriz sorusuna odaklanmış. Duke, hayatta her zaman kontrol edemeyeceğimiz unsurlar olacağını ve bu durum karşısındaki en iyi stratejinin “emin değilim” yaklaşımı olduğunu, spordan iş dünyasına kadar bir çok alandaki örnekle açıklamış. Şansın ve olasılıkların hayatımız üzerindeki etkisi sizin de kafanızı kurcalıyorsa, okumanıza ve üzerinde düşünmenize değecek bir kitap.

Continue reading

Siyah Kuğu

Avustralya keşfedilmeden önce insanlar tüm kuğuların beyaz olduğunu düşünürlermiş, yeni kıtanın keşfedilmesiyle siyah kuğuların da var olduğu ortaya çıkmış, gözle görünen tek bir siyah kuğu, binlerce yıldır kuğuların beyaz olduğu düşüncesini yıkmaya yetmiş.  Nassim Taleb bu metafordan hareketle yaşamın belirsizlikleri üzerine yazdığı kitaba Siyah Kuğu ismini vermiş.

Taleb, Siyah Kuğu olarak tanımladığı nadir olayların üç temel özelliğinden bahsediyor; öngörülemez olması, gerçekleştiğinde oldukça büyük bir etki yaratması ve gerçekleştikten çok daha olası görülmesi. (Tabi ya, nasıl oldu da biz bunu nasıl düşünemedik etkisi.)

Continue reading

© 2023 Dr. Hasan Meral

Theme by Anders NorenUp ↑